Regulamin Poradni Życia Rodzinnego Archidiecezji Krakowskiej
I. Informacje ogólne
1. Działalność Poradni Życia Rodzinnego regulowana jest przez Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin z 2003 roku (zwane dalej „Dyrektorium”). Poradnie Życia Rodzinnego działające w ramach Duszpasterstwa Rodzin na terenie Archidiecezji Krakowskiej, zwane również „Parafialnymi Poradniami Rodzinnymi” lub „Katolickimi Poradniami Życia Rodzinnego”, stanowią miejsca na terenie Archidiecezji Krakowskiej, służące pomocą narzeczonym, małżonkom i rodzinom na różnych etapach ich życia. Wyróżniamy dwie główne grupy docelowe osób korzystających z Poradni Życia Rodzinnego:
a) narzeczeni na etapie przygotowania do sakramentu małżeństwa,
b) małżonkowie oraz rodziny.
Poradnie Życia Rodzinnego, zwane dalej „Poradniami”, różnią się od Specjalistycznych Poradni Życia Rodzinnego, które stanowią odrębną kategorię wyróżnioną w Dyrektorium,
i do których nie odnosi się niniejszy regulamin (dalej „Regulamin”).
2. Do ogólnych zadań Poradni, wskazanych w Dyrektorium należą:
a) ukazywanie właściwego wymiaru miłości małżeńskiej i rodzinnej, w tym czystości przedmałżeńskiej i małżeńskiej,
b) uwrażliwianie na godność człowieka od chwili poczęcia do naturalnej śmierci,
c) kształtowanie postawy prorodzinnej,
d) nauczanie zasad odpowiedzialnego rodzicielstwa, w tym metod diagnostycznych rozpoznawania okresów płodności małżeńskiej, by w ten sposób pomóc małżonkom w rozwoju dwóch istotnych wymiarów miłości małżeńskiej: jedności i płodności,
e) ukazywanie potrzeby pełnego miłości towarzyszenia dziecku od poczęcia,
f) pomaganie w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych i problemów wychowawczych.
3. Nowe Poradnie powoływane są przez Wydział Duszpasterstwa Rodzin Kurii Metropolitalnej w Krakowie (dalej „WDR”) w porozumieniu z wicedziekanem dekanatu, a także proboszczem parafii, na terenie której mają być zlokalizowane.
II. Doradcy Życia Rodzinnego w Parafialnej Poradni Życia Rodzinnego
1. W Poradniach poradnictwo prowadzą służący rodzinie katolicy świeccy, zwani Doradcami Życia Rodzinnego. Aktywni Doradcy Życia Rodzinnego (dalej „Doradcy”) muszą spełnić następujące warunki:
a) być w wieku 25-60 lat (w szczególnych przypadkach może zostać wydana zgoda na wyższy wiek),
b) posiadać minimum średnie wykształcenie i odpowiednią wiedzę z zakresu teologii małżeństwa i rodziny, antropologii, etyki oraz innych nauk o rodzinie.
c) posiadać umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi i współpracy z nimi oraz posiadać pogłębioną formację religijną.
2. Doradcy, podejmujący pracę w Poradniach w zakresie poradnictwa i głoszenia prelekcji, zobowiązani są posiadać ważną misję kanoniczną do posługi Słowa Bożego. Dyrektor WDR oraz Diecezjalny Doradca Życia Rodzinnego występują do biskupa miejsca o przyznanie misji dla Doradcy.
3. Do uzyskania misji kanonicznej wymagane jest:
a) odpowiednie przygotowanie (Studium Teologii Rodziny/ Studia Podyplomowe Duszpasterstwo Rodzin),
b) aktualny dyplom nauczyciela wybranej metody rozpoznawania płodności,
c) świadectwo moralności przyszłego doradcy wydane przez proboszcza parafii miejsca zamieszkania (przy związku małżeńskim należy zaznaczyć, że małżeństwo jest sakramentalne),
d) oświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Sądowego (jedynie do wglądu),
e) ewentualne spełnienie innych warunków, określonych przez Wydział Duszpasterstwa Rodzin.
4. Procedura ubiegania się przez Doradcę o uzyskanie misji kanonicznej na dany okres zależy od posiadanego przez Doradcę stażu w pełnieniu posługi poradnictwa i głoszenia prelekcji. Kandydaci, którzy ubiegają się o przyznanie misji kanonicznej po raz pierwszy, zobowiązani są do uprzedniego odbycia stażu w Duszpasterstwie Rodzin. Staż kandydata, który odbywa się pod nadzorem WDR, polega na świadczeniu posługi w Poradni lub głoszeniu prelekcji. Następnie Dyrektor WDR i Diecezjalny Doradca Życia Rodzinnego opiniują przyznanie kandydatowi misji kanonicznej na określony czas, po spełnieniu przez Doradcę wymogów, opisanych w pkt. II.2 i II.3 Regulaminu. Misja kanoniczna przyznawana jest na jeden rok, choć w uzasadnionych przypadkach okres ten może zostać skrócony lub wydłużony.
5. Pracę w Poradniach dla narzeczonych Doradcy mogą rozpocząć po otrzymaniu dodatkowego skierowania, które na wniosek Diecezjalnego Doradcy Życia Rodzinnego wydaje Dyrektor WDR.
6. Doradcy świadczący usługi poradnictwa w Poradniach, zobowiązani są do podpisania umowy, regulującej zasady świadczenia przez nich poradnictwa, w tym m.in. warunki ich wynagradzania. Może to być: stosunek zlecenia, porozumienie z wolontariuszem lub inny rodzaj umowy na świadczenie usług (rozliczany na podstawie faktur). Umowa podpisywana jest bezpośrednio z Fundacją Towarzyszenia Rodzinie z siedzibą w Krakowie pod adresem: ul. Siostry Faustyny 70, 30-608 Kraków (KRS: 0000792907) (zwaną dalej „FTR”), na okres, na jaki przyznana została misja kanoniczna.
7. Doradcy aktywnie uczestniczą i angażują się w regularnie organizowane dla nich wydarzenia podnoszące ich kwalifikacje jako katolików świeckich służących rodzinie, a także wydarzenia duszpasterskie i modlitewne, takie jak: szkolenia, warsztaty, spotkania robocze, rekolekcje, dni skupienia i in., które odbywają się według grafiku przekazywanego każdorazowo na rozpoczęcie kolejnego roku pracy duszpasterstwa rodzin.
8. Wszystkie dyżury Doradców wprowadzane są na bieżąco do elektronicznego systemu rejestracji. W sytuacjach nagłych istnieje możliwość zorganizowania zastępstwa na dyżur, na który Doradca nie jest w stanie dotrzeć, poprzez bezpośredni kontakt z WDR.
III. Odpowiedzialność za funkcjonowanie Poradni i zapewnienie warunków pracy dla Doradców.
1. Odpowiedzialność organizacyjna za warunki lokalowe oraz funkcjonowanie Poradni spoczywa na rejonach duszpasterstwa rodzin (zwanych dalej „Rejonami”), w których są one zlokalizowane. Zasady funkcjonowania Rejonów określa oddzielny dokument.
2. Poradnia powinna dysponować własnym lokalem, estetycznie urządzonym, zapewniającym możliwość prowadzenia rozmów w atmosferze spokoju i intymności. Poradnia powinna być regularnie sprzątana oraz w sezonie jesienno-zimowym – ogrzewana. W Poradniach powinny znajdować się materiały potrzebne do pracy z narzeczonymi i/lub małżonkami/rodzinami. Poradnie powinny być również oznakowane zgodnie z ogólnie przyjętym w diecezji systemem oznakowania Poradni, a informacje o ich lokalizacji powinny być czytelnie rozmieszczone w przestrzeni parafii.
3. Diecezjalny Doradca Życia Rodzinnego w strukturach WDR odpowiada za określenie tematyki spotkań w Poradniach, zapewnienie materiałów przekazywanych w trakcie spotkań uczestnikom oraz za ogólną organizację spotkań w ramach bezpośredniego przygotowania do sakramentu małżeństwa.
4. Diecezjalny Doradca Życia Rodzinnego odpowiedzialny jest za organizowanie regularnych szkoleń, a także spotkań modlitewnych i rekolekcji dla Doradców, jako wyraz ustawicznej troski o poziom ich przygotowania merytorycznego i duchowego do pracy w ramach poradnictwa z narzeczonymi, małżonkami i rodzinami.
5. Odpowiedzialność za wynagradzanie Doradców z tytułu świadczonych przez nich usług poradnictwa ponosi – współpracująca z WDR na podstawie porozumienia – Fundacja Towarzyszenia Rodzinie. Wynagrodzenie zasadniczo opiera się na kryterium liczby godzin, przepracowanych przez danego Doradcę w każdym miesiącu (czyli za konsultacje, które się odbyły oraz te, które się nie odbyły i nie zostały anulowane – status odrzucony). Szczegóły dotyczące warunków i wysokości wynagrodzeń określają odrębne umowy, o których mowa w pkt II.6 Regulaminu.
6. FTR, jako operator WDR, odpowiada za funkcjonowanie elektronicznego systemu rejestracji do Poradni, a także zapewnia obsługę księgowo-finansową systemu poradnictwa.
IV. Spotkania w Poradniach w ramach bezpośredniego przygotowania do sakramentu małżeństwa
1. Narzeczeni zobowiązani są do odbycia trzech spotkań w Poradniach w ramach bezpośredniego przygotowania do sakramentu małżeństwa. Jedno spotkanie trwa nie mniej niż 30 minut. W spotkaniu uczestniczą oboje narzeczeni. Odstęp pomiędzy spotkaniami wynosi minimum dwa tygodnie. Spotkania w poradni odbywają się indywidualnie. Nie ma możliwości organizowania spotkań grupowych, dla więcej niż jednej pary narzeczonych.
2. Narzeczeni pierwsze spotkanie w poradni mogą odbyć dopiero po odbyciu katechez.
3. W sytuacjach wyjątkowych, które uniemożliwiają dochowanie zasad z pkt. IV.1 i IV.2 Regulaminu, narzeczeni kontaktują się z WDR w celu uzyskania zgody na inny sposób organizacji spotkań w Poradni.
4. Spotkania w Poradniach, zgodnie z wytycznymi Dyrektorium, mają dotyczyć: „(…) odpowiedzialności za wzajemną miłość i przekazywanie życia, szkodliwości i niedopuszczalności antykoncepcji, środków poronnych i sztucznych zapłodnień, oraz metod naturalnego rozpoznawania płodności. Nie wystarczy sama informacja o tych metodach, trzeba się ich nauczyć. Dlatego, spotkania w odpowiednich odstępach czasu, powinny być poświęcone zasadom prowadzenia obserwacji objawów płodności oraz ich interpretacji” (vide: Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin, 2003, pkt. 3.4).
5. Spotkania w Poradniach realizują określone tematy, które wypracowywane są i ustalane z Doradcami podczas roboczych spotkań, odbywających się w ciągu roku pracy, a następnie przekazywane w postaci gotowych scenariuszy i materiałów do prowadzenia spotkań. Scenariusze pracy w poradni uwzględniają także sytuacje szczególne i wyjątkowe, w jakich mogą znaleźć się narzeczeni, jak bezpłodność, wiek uniemożliwiający prokreację itd.
6. W przypadku przygotowania do tzw. ślubu mieszanego, gdzie jedna osoba jest: nieochrzczona lub ochrzczona poza Kościołem Katolickim, lub która dokonała aktu apostazji, lub też deklaruje się jako niewierząca/ niepraktykująca, obowiązek odbycia spotkań w Poradniach dotyczy obojga narzeczonych.
7. Udział w spotkaniach w Poradniach dla narzeczonych jest odpłatny. Decyzję o stawkach za wizytę w poradni podejmuje Zarząd FTR w porozumieniu z WDR. Informacje o aktualnych stawkach umieszczone są na stronie WDR i FTR. Rejestracja do poradni odbywa się poprzez elektroniczny system zapisów dostępny na stronie: https://ftrodzinie.pl/. Na etapie rejestracji odbywa się również płatność za spotkania.
8. Rejestracji na pierwsze spotkanie w Poradniach, połączone z płatnością, dokonują narzeczeni, natomiast Doradcy po zakończeniu pierwszego spotkania zapisują parę na kolejne dwa. Tym samym narzeczeni odbywają trzy spotkania u jednego Doradcy. W przypadku, gdyby narzeczeni wyrazili wolę zmiany Doradcy po pierwszym spotkaniu, mogą to zrobić, rejestrując się telefonicznie poprzez kontakt z WDR do innego Doradcy na drugie i trzecie spotkanie.
9. Jeśli narzeczeni nie zgłoszą się na zaplanowane spotkanie i nie odwołają swojej obecności poprzez jego anulowanie w systemie, w terminie najpóźniej 24 godziny godzin przed jego odbyciem, wówczas zobowiązani są do pokrycia kosztów dodatkowego spotkania. W sytuacji nieprzybycia na ustalone spotkanie należy skontaktować się telefonicznie z WDR i ustalić dodatkowy termin spotkania oraz sposób jego opłacenia.
10. Zasadniczo spotkania w Poradniach odbywają się stacjonarnie. Istnieje również możliwość udziału w spotkaniach za pośrednictwem łączy teleinformatycznych (online), przy czym taka forma odbycia spotkania zarezerwowana jest dla osób, które z obiektywnych przyczyn (takich jak: długotrwały pobyt za granicą lub poza miejscem zamieszkania, choroba lub niepełnosprawność, inna sytuacja losowa, która uzasadnia udział w spotkaniu online, poparta wnioskiem proboszcza parafii zamieszkania) nie mają możliwości dotarcia do Poradni. Dodatkowo możliwość udziału w spotkaniach online zarezerwowana jest dla narzeczonych anglojęzycznych, z których przynajmniej jedno jest obcokrajowcem. W spotkaniu online narzeczeni uczestniczą wspólnie (choć mogą łączyć się z dwóch różnych kont), z miejsca, które umożliwia im swobodny i aktywny udział w spotkaniu oraz skupienie na przekazywanych treściach. Prowadzący spotkanie Doradca ma prawo odmówić prowadzenia spotkania bądź jego kontynuowania w sytuacjach, kiedy uzna, że nie są spełnione odpowiednie warunki dla właściwego jego przeprowadzenia.
11. Spotkania w Poradniach odbywają się w języku polskim lub języku angielskim. Wybór języka spotkania odbywa się na etapie rejestracji do Poradni. Udział w spotkaniach odbywających się w języku angielskim zarezerwowany jest wyłącznie dla par, z których przynajmniej jedno z narzeczonych jest obcokrajowcem.
12. Istnieje możliwość zastąpienia dwóch spotkań w Poradniach przez uczestnictwo w kursie naturalnych metod rozpoznawania płodności. Zasady organizacji tych kursów zostały określone w oddzielnym dokumencie. W takim przypadku narzeczeni zobowiązani są do odbycia jednego spotkania w Poradni, na które zapisują się po zakończeniu kursu przez bezpośredni kontakt z WDR lub poprzez właściwy formularz na stronie FTR. Tematyka tego dodatkowego spotkania również ustalona jest przez WDR.
13. Poświadczenie odbycia spotkań w Poradniach odbywa się za pomocą hologramów, które narzeczeni otrzymują na świadectwie przygotowania do sakramentu małżeństwa. W przypadku osób, które odbyły spotkania online, a także narzeczonych, którzy katechezy odbyli w innej diecezji i dysponują innymi wzorami świadectw, poświadczenie odbycia spotkań w Poradniach odbywa się na załączniku do świadectwa wydawanym przez WDR. Inne sposoby poświadczenia odbytych spotkań są nieakceptowane przez WDR.
14. W ramach spotkań w Poradniach narzeczeni pracują na materiałach, które przekazywane są im w trakcie katechez dla narzeczonych lub też przez Doradców bezpośrednio w czasie tych spotkań.
15. Narzeczeni, którzy uczęszczali na katechezy dla narzeczonych w innej diecezji, a którzy pragną odbyć spotkania w Poradniach na terenie Archidiecezji Krakowskiej i również w Archidiecezji Krakowskiej zamierzają zawrzeć ślub, zobowiązani są do uprzedniej weryfikacji świadectw odbytych katechez w WDR, zanim zapiszą się do Poradni.
16. W przypadku narzeczonych z innych diecezji, którzy zgłaszają się do Poradni w Archidiecezji Krakowskiej, a którzy odbyli katechezy w innej diecezji i również w innej diecezji planują ślub, nie ma konieczności potwierdzania autentyczności świadectw w WDR. Hologramy w takich przypadkach mogą zostać przyklejone na świadectwach, z którymi narzeczeni zgłaszają się do Poradni.
V. Spotkania w Poradniach dla małżeństw i rodzin
1. W wybranych Poradniach, wskazanych przez WDR w porozumieniu z miejscowym wicedziekanem, świadczona jest również duszpasterska pomoc dla małżeństw i rodzin. Pomoc duszpasterska to pomoc małżeństwu i rodzinie, świadczona przez kapłanów lub doradców życia rodzinnego, posiadających ważną misję kanoniczną i skierowanie do posługi ze strony WDR.
2. Z pomocy Poradni skorzystać może każdy potrzebujący w ramach ustalonych wcześniej
i ogłoszonych godzin dyżurów, po uprzedniej rejestracji, która odbywa się telefonicznie lub elektronicznie. Informacje o dyżurach w tych Poradniach, a także o sposobie zapisów, podane są do publicznej wiadomości na stronach internetowych WDR i FTR, a także fizycznie, w każdym z miejsc odbywania się dyżurów.
3. Poradnie duszpasterskie dla małżeństw i rodzin świadcząc pomoc, ściśle współpracują ze specjalistycznymi poradniami rodzinnymi, prowadzonymi przez FTR. Pracujący w Poradniach Duszpasterze jak i Doradcy w razie potrzeby udzielają właściwych informacji na temat zakresu i warunków świadczonej pomocy specjalistycznej jak i wszelkich innych niezbędnych danych potrzebnych do uzyskania takiej pomocy.
4. Korzystanie z pomocy duszpasterskiej w Poradni jest dla potrzebujących osób nieodpłatne. Konsultacje w specjalistycznej poradni życia rodzinnego są odpłatne, ale w uzasadnionych sytuacjach zgłaszające się osoby, skierowane przez duszpasterza lub Doradcę, mogą otrzymać bonifikatę bądź też mogą zostać zwolnione z opłaty. Szczegóły związane z zasadami uzyskiwania bonifikat w ramach poradnictwa specjalistycznego reguluje oddzielny dokument.
5. Pracujący w Poradniach Duszpasterze oraz Doradcy otrzymują wynagrodzenie za pracę na podstawie zlecenia, innej umowy o świadczenie usług (rozliczenia na podstawie faktur) lub wykonują tę pracę nieodpłatnie na podstawie porozumienia z wolontariuszem. W każdym przypadku umowa zawierana jest bezpośrednio z FTR.
6. Szczegółowe zasady związane z budżetem na działania duszpasterstwa rodzin w ramach poszczególnych Rejonów, w tym świadczenia pomocy duszpasterskiej dla małżeństw i rodzin w Poradniach, a także sposób rozliczania tych działań z FTR reguluje oddzielny dokument.
7. Duszpasterze oraz Doradcy świadczący poradnictwo w Poradniach duszpasterskich dla małżeństw i rodzin zobowiązani są do systematycznego udziału w szkoleniach i spotkaniach formacyjnych, organizowanych przez WDR, w celu posiadania jak najlepszego przygotowania do pełnionej roli.
VI. Elementy zasad etycznych odnoszących się spotkań w Poradni
1. Doradcy, pomimo pobieranego wynagrodzenia za świadczone poradnictwo, traktują pracę
w Poradniach jako służbę i misję, a dobro narzeczonych, małżonków i rodzin stanowi dla nich najważniejszy motyw ich posługiwania.
2. Poradnie są miejscami, w których osoby potrzebujące pomocy w ramach pomocy duszpasterskiej mają prawo do poufności w zakresie danych osobowych i danych wrażliwych, o których Doradcy pozyskali informacje w trakcie spotkań. Doradcy nie ujawniają danych poufnych zdobytych w trakcie spotkań.
3. Doradcy mają prawo i obowiązek weryfikacji tożsamości osób uczestniczących
w spotkaniach dla narzeczonych. Osoba weryfikowana ma obowiązek uprawdopodobnić, że jest osobą, za którą się podaje. Doradca nie ma jednak prawa żądać okazania konkretnego dokumentu, ale dowolnego dokumentu, który poświadcza tożsamość narzeczonych.
4. Doradcy mają obowiązek uprawdopodobnić narzeczonym, że pełnią swoją posługę w Poradniach w oparciu posiadaną, aktualną misję kanoniczną. Odbywa się to poprzez okazanie w trakcie spotkania legitymacji doradcy życia rodzinnego, wydawanej przez WDR.
5. Jeśli zaistnieje taka sytuacja, należy uszanować chęć zachowania anonimowości
w przypadku osób zgłaszających się do Poradni dla małżeństw i rodzi i ograniczyć stawiane pytania odnoszące się do danych osobowych do niezbędnego minimum.
6. Doradcy w miarę możliwości dbają o ustawiczne podnoszenie swoich kwalifikacji, a także dbają o swój rozwój osobisty i duchowy, by jak najlepiej pomagać osobom zgłaszającym się do Poradni.
7. Niedopuszczalne jest pobieranie jakichkolwiek dodatkowych opłat od osób zgłaszających się do Poradni.
8. Niedopuszczalne jest organizowanie spotkań w ramach Poradni w innych miejscach, niż do tego przeznaczonych, w szczególności w mieszkaniach prywatnych.
9. Zarówno Doradcy jak i narzeczeni zobowiązani są do wzajemnego szacunku i kultury słowa w trakcie spotkań odbywających się w Poradniach.
Regulamin wchodzi w życie w dniu 1 listopada 2023 r.
dr Magdalena Dej | ks. dr Paweł Gałuszka |
Diecezjalny Doradca Życia Rodzinnego Archidiecezji Krakowskiej | Dyrektor Wydziału Duszpasterstwa Rodzin Kurii Metropolitalnej w Krakowie |